Pijaczek
Autor / autorzy:
Maciej SieńczykAutor / autorzy:
Maciej SieńczykNazwa wydawnictwa:
Wydawnictwo Biblioteki ŚląskiejISBN:
978-83-67152-95-2Rok i miejsce wydania:
2025 KatowiceOpis:
Punktem wyjścia opowieści jest autentyczne znalezisko – kaseta magnetofonowa z amatorskim słuchowiskiem z udziałem tytułowego bohatera – Pijaczka, nazywanego przez narratora Zygfrydem. Zapis kasetowy został wiernie spisany, a fragmenty chaotycznych dialogów przeplatają się z dygresyjno-wspomnieniowymi partiami narracji. To właśnie te dygresje tworzą główną oś powieści – narrator drobiazgowo rekonstruuje kilka lat znajomości z Pijaczkiem, odtwarzając jego język, zachowania, rodzinne relacje oraz niejednoznaczny status społeczny. Minimalizm fabularny, wsobność i powtarzalność doświadczeń stają się cechą rozpoznawczą stylu Macieja Sieńczyka – czytelnik zostaje skazany na rzeczowość i konkretność, bez wyrafinowanych interpretacji czy fałszywego sentymentalizmu.
Bohater powieści wymyka się prostym kategoryzacjom. Nie jest ani typowym pijakiem-menlem, ani „sympatycznym inteligentem na zakręcie”. Jest kimś pomiędzy – osobą wycofaną, znerwicowaną, pełną sprzeczności: z jednej strony wulgarną, obsesyjnie dbającą o higienę, czasem odpychającą i agresywną, z drugiej bezbronną, wzbudzającą litość i ciekawość. Jego wiedza jest powierzchowna, ale wszechstronna; zna się zarówno na muzyce poważnej, jak i na brazylijskich telenowelach, a jego egzystencja wypełniona jest osobliwymi, rytualnymi gestami. Opowieść o Pijaczku to z jednej strony zapis egzystencjalnej marginalizacji, z drugiej – studium dziwaczności i osobliwości, która wymyka się banalnym schematom.
„Pijaczek” Macieja Sieńczyka to wyrazisty portret człowieka wycofanego, prowadzącego dysfunkcyjne życie na marginesie społeczeństwa. Powieść ta doskonale oddaje kondycję męskości w kryzysie, stając się wręcz modelowym przykładem tekstu do analizy w ramach masculinity studies. Jednocześnie, choć nie wprost, podejmuje temat marginalizacji społecznej, ukazując bohatera, który nie mieści się w żadnych społecznych ramach – jest wykluczony, pozostaje na uboczu, a jego codzienność toczy się poza wzrokiem i troską otoczenia. Sieńczyk z wielką precyzją dokumentuje realia życia na prowincji przełomu lat 80. i 90., ukazując zarówno transformacyjne napięcia, jak i „duchologiczny” potencjał tego czasu i miejsca.
Integralną częścią książki są autorskie ilustracje – pełnią one funkcję nie tyle dopełnienia, co równoległej narracji wizualnej. Te pejzaże pustych, „oczyszczonych” z obecności miejsc – klatek schodowych, mieszkań, korytarzy – potęgują poczucie osamotnienia i dziwności, a jednocześnie stają się wizualnym komentarzem do tekstu. Wydanie „Pijaczka” nie tylko uatrakcyjnia zestawienie słowa i obrazu, ale także wprowadza książkę w dialog z innymi dziedzinami sztuki, podkreślając, że literatura nie istnieje w izolacji. To proza, która nie tylko opowiada, ale i pokazuje, stając się wydarzeniem na styku różnych form ekspresji.

