Podczas Targów Książki w Katowicach zaprezentowano książkę „Punkt zwrotny. Rozmowa o roku 1945 na Górnym Śląsku” Sebastiana Rosenbauma i Bogusława Tracza (wydawnictwo Biblioteki Śląskiej). Rozmowę z autorami prowadził Ryszard Kaczmarek, który przyznał: – Nie przypominam sobie książki podobnego typu, o takim zakresie i w takiej formie. To wyjątkowe przedsięwzięcie na tle badań o powojennym Śląsku.
Autorzy książki określili rok 1945 mianem „punktu zwrotnego” – momentu, w którym historia Śląska uległa radykalnej przemianie. – To był rzeczywiście turning point – moment, w którym wszystko się zmieniło. Rok ten przyniósł nie tylko koniec wojny, ale także całkowitą zmianę przynależności państwowej i kulturowej regionu – wskazał Sebastian Rosenbaum.
Śląsk przestał być pograniczem polsko-niemieckim, a jak stwierdzono w dyskusji, „granica przesunęła się o trzysta kilometrów – to kolosalna zmiana, jakiej wcześniej nigdy nie było”. To, co nastąpiło po wojnie, było próbą rozpoczęcia wszystkiego od nowa.
Jednocześnie Sebastian Rosenbaum zwrócił uwagę na ciemną stronę roku 1945 – tragedię ludności cywilnej, przemoc Armii Czerwonej i zniszczenia. – To był armagedon. Masakry, gwałty, deportacje, palenie miasteczek. A tego w historiografii prawie nie ma. Polska historiografia zbyt często pomija dramatyzm tego okresu. A jak pisał Miłosz, jak coś nie jest nazwane, to zmierza do nieistnienia – mówił autor. I wskazał, że jednym z celów książki jest właśnie nazwanie i upamiętnienie tych wydarzeń.
Obaj badacze podkreślili, że publikacja jest nie tylko opracowaniem historycznym, ale także głosem w obronie pamięci. – Pisaliśmy ten pamflet, bo nie jest to klasyczne opracowanie historyczne, żeby na to zwrócić uwagę – mówił Bogusław Tracz. – Książka przypomina, że rok 1945 był dla regionu czasem nadziei i odbudowy, ale także głębokiej traumy, której skutki odczuwane są do dziś. (et)